گلایه شهروندان از تعرفه‌های غیرقانونی و هزینه‌های عجیب حق مشاوره در مشهد

کلینیک‌های متفاوت مشاوره و تنوع اسامی روان شناسان و مشاوران این روز‌ها کمی مراجعه کنندگان را گیج می‌کند، اما مشکل اصلی که بسیاری از مراجعه کنندگان از آن گله دارند تعرفه‌های متفاوت و عجیب و غریبی است که پس از انتخاب یک روان شناس یا مشاور، به ویژه اگر در حوزه درمانی خاصی مانند درمان افسردگی، استرس، وسواس یا... شهرت داشته باشد،  با آن روبه رو می‌شوند.

در مواردی که روان پزشک یا پزشک مغز و اعصاب فقط دارو را برای درمان فرد کافی نمی‌داند و جلسات مشاوره مستمر را به او پیشنهاد می‌دهد یا مراجعه کننده‌ای برای سایر موضوعاتی، چون انتخاب همسر، حل مشکلات زناشویی و... نیازمند مشاور و روان شناس است، دغدغه تأمین هزینه‌های برخی مشاوران و روان شناسان که هزینه‌هایی بیشتر از تعرفه‌های مصوب دولت را دریافت می‌کنند بر مشکلات بسیاری از بیماران اضافه می‌کند.

طبق تعرفه اعلام شده سال ۱۴۰۲ از سوی دولت و سازمان نظام روان شناسی ارائه خدمات روان شناسی و مشاوره از سوی روان شناس یا مشاور با مدرک کارشناسی ارشد، ۲۳۰ هزار تومان و از سوی روان شناس یا مشاور با مدرک دکترا، ۲۷۰ هزار تومان برای ۴۵ دقیقه تعیین شده است؛ در حالی که به استناد گله‌های شهروندان برخی از مشاوران و روان شناسان در سطح شهر برای هر ۴۵ دقیقه مشاوره رقم‌های متفاوتی از ۵۵۰ هزار تومان، ۷۵۰ هزار تومان و در حالت بغرنج‌تر تا یک میلیون تومانی را مطرح می‌کنند.

از میان برخی از گله‌های مردم

«تا پایان سال ۱۴۰۰ به درمانگری مراجعه و برای هر جلسه پنجاه دقیقه‌ای ۴۵۰ هزار تومان پرداخت می‌کردم که همان زمان هم با تعرفه ۲۰۷ هزار تومان دولت که برای مشاوران با مدرک دکترا اعلام کرده بود خیلی فاصله داشت، اما، چون با درمانگرم احساس آرامش داشتم این هزینه را‌ می‌دادم. در سال جدید هزینه را به ۷۵۰ هزارتومان افزایش داده است. واقعا رقم سنگینی است. این همه اختلاف با تعرفه تعیین شده در سال جدید واقعا چه مبنایی دارد؟»

«وسواس شدید همراه با دیگر مشکلات روحی دارم. سه سال پیوسته به مشاوری مراجعه می‌کردم. با اینکه مدرک کارشناسی ارشد داشت و دکترا هم نگرفته بود هزینه بالاتر از تعرفه دکترا را به او پرداخت می‌کردم. دلیلش را هم این طور مطرح می‌کرد که من در این حوزه تخصص دارم و،  چون موارد زیادی را درمان کرده ام نرخ من همین است. من هم به امید اینکه خوب بشوم ادامه دادم تا اینکه امسال رقم را به شکل غیر منطقی مجدد افزایش داد و من واقعا توان پرداخت نداشتم. مجبور شدم بعد از سه سال جلسات را ترک کنم و از طرفی امکان اینکه مجدد تمام مسائلم را با مشاور جدیدی در میان بگذارم ندارم. واقعا چرا برخی مشاوران فکر بیمار را‌ نمی‌کنند؟»

«از طریق آشنایان و با سفارش، مشاوری به من معرفی شد. اول اصلا قبول نمی‌کرد و‌ می‌گفت که مراجعه کننده زیادی دارد. بعد هم که هزینه را پرسیدم گفت هر ۴۵ دقیقه ۵۵۰ هزار تومان. به چند مشاور و روان شناس دیگر هم مراجعه کردم هیچ کدام تعرفه شان قانونی نبود. چرا نظارتی بر مطب‌های شخصی روان شناسان و مشاوران نیست؟»

تعرفه‌های سلیقه‌ای برخی از مشاوران

در شرایطی که برای بسیاری از مشکلات و مسائل مراجعه کنندگان، جلسات مشاوره متعدد و مستمر لازم است و ممکن است حتی دو یا سه سال فرد، نیازمند مراجعه برای درمان باشد پرداخت هزینه‌های سنگین خارج از چارچوب اعلام شده از سوی دولت و سازمان نظام روان شناسی تحمیل رنج مضاعفی به برخی از بیماران و مراجعه کنندگان است.

این مسئله باعث می‌شود یا برخی از بیماران به دلیل این هزینه‌ها از رفتن به مشاوره یا درمان خودداری کنند یا پس از مدتی با اضافه کردن ویزیت‌ها روبه رو شوند و دیگر توان پرداخت را نداشته‌باشند و ادامه دادن جلسات برایشان ممکن نباشد. گله‌ای که از سوی بسیاری از مراجعه کنندگان مطرح می‌شود این است که وقتی تعرفه‌ها هر سال از سوی دولت اعلام می‌شود چرا برخی از مشاوران و روان شناسان قانون را تمکین نمی‌کنند؟
برای پیگیری گله‌ها و درخواست‌های شهروندان در این حوزه به سراغ دکتر سید امیر امین یزدی، رئیس سازمان نظام روان شناسی و مشاوره استان خراسان رضوی می‌رویم.

تعطیلی ۳۰ مرکز مشاوره

رئیس سازمان نظام روان شناسی و مشاوره استان خراسان رضوی با بیان اینکه تعرفه‌ها از سوی دولت اعلام شده و قانونی است می‌گوید: این نرخ از نظر نظام روان شناسی نرخ واقع بینانه و منصفانه‌ای نیست. نرخ پیشنهادی سازمان نظام روان شناسی را دولت کاهش داده است و اکنون با توجه به هزینه‌های اجاره، حقوق نیروی انسانی، برق، گاز، آب و ... خیلی از مراکز چرخشان نمی‌چرخد.
سید امیر امین یزدی بیان می‌کند: سال گذشته به دلیل همین مشکلات اقتصادی،  ۳۰ درصد مراکز روان شناسی و مشاوره تعطیل شدند. امسال هم اگر تعرفه‌های اعلام شده مبنا قرار بگیرد این نگرانی را داریم که چالش‌ها بیشتر هم بشود.

وی ادامه می‌دهد: واقعیت قضیه این است که نرخ‌ها با توجه به تورم واقع بینانه نیست، ولی قانون است و ما به عنوان سازمان نظام روان شناسی ملزم به تمکین قانون هستیم و همکاران سازمان هم باید بر اساس آن عمل کنند. همکاران می‌توانند زمان جلسه را از  ۴۵ دقیقه به یک ساعت افزایش دهند و به میزان افزایش زمان، هزینه هم افزایش پیدا کند تا مقداری جبران شود، اما تخلف نباید بکنند.
امین یزدی می‌افزاید: هزینه‌های ۷۵۰ هزار تومان یا یک میلیون تومان غیرمنصفانه است و اگر شکایتی صورت بگیرد ما به عنوان شورای سازمان نظام روان شناسی در استان بررسی می‌کنیم و به کسانی که در تعرفه ها، تخلف جدی داشته اند تذکر می‌دهیم. حتی تعلیق هم ممکن است برای فرد در نظر گرفته شود.

در کمیته بررسی تخلفات رسیدگی می‌کنیم

رئیس سازمان نظام روان شناسی و مشاوره استان خراسان رضوی می‌گوید: اینکه برخوردی نمی‌شود درست نیست. ما کمیته بررسی تخلفات داریم و اگر شکایتی صورت بگیرد فرد را دعوت می‌کنیم و درمواردی این شکایت به تذکر، تعلیق کوتاه مدت و حتی ابطال پروانه اشتغال می‌انجامد. منتهی باید شکایتی از سوی مراجعه کننده صورت بگیرد تا پیگیری کنیم. اگر مردم گزارش بدهند، بازرس می‌فرستیم و اگر شکایت مکتوب باشد، پرونده به کمیته بدوی تخلفات استان ارجاع می‌شود.

امین یزدی با بیان اینکه در عمل به تعرفه‌های قانونی فرقی میان کلینیک و مطب‌های شخصی نیست می‌افزاید: به جز مدرک، زمینه تخصص افراد در تعرفه‌ها تفاوتی ایجاد نمی‌کند، ولی اگر کسی تجربه کاری بیشتر از پانزده سال داشته باشد به خاطر حق پیشکسوتی، تعرفه درصدی افزایش پیدا می‌کند.